Sentire (& de zintuigen)

Wat zouden we zijn zonder zintuigen? Door te horen, te voelen, te proeven, te ruiken en te zien ervaren we ons leven en kunnen we genieten van alles wat er om ons heen gebeurt. Dat wil je delen! Daarom leren we deze week wat meer over de zintuigen in het Italiaans; met een speciale rol voor sentire!

Olaf van Maaren • Laatste update: 26 Nov 2023

Sentire

De vijf zintuigen (sensi) in het Italiaans zijn: l’udito (het gehoor), il tatto (het gevoel), il gusto (de smaak), il olfatto (de reuk) en la vista (het zicht). Dat zijn inderdaad allemaal zelfstandige naamwoorden. Wanneer je er namelijk een werkwoord van wilt maken, kun je in bijna alle gevallen (behalve bij zien) gebruik maken van sentire.

Het is - vind ik - een van de prachtigste woorden uit de Italiaanse taal, maar het is lastig om een treffende vertaling te geven voor dit woord. Je zou kunnen denken aan het Nederlandse bemerken of waarnemen: je neemt iets waar. Dat moet je dan nog verder specificeren: wat neem je waar? Dat kan dan een geur, geluid of object zijn. Wat voorbeelden in het Italiaans:

• Sento un odore buono -> ik bemerk een lekkere geur

• Sento un gusto cativo -> ik bemerk een vieze smaak.

• Ti Sento ->  ik bemerk jou/ ik hoor jou*

• Sento un materiale duro -> ik voel een hard materiaal

* In dit soort situaties wordt altijd horen gebruikt.

Je kunt je voorstellen dat het Italiaanse sentire in zeer veel poëtische stukken gebruikt wordt, omdat de betekenis zo dubbelzinnig kan zijn.

Specifieke zintuigen

​​Hoewel sentire veel gebruikt wordt in het Italiaans (meer dan wij ‘bemerken’ of ‘waarnemen’ gebruiken), kennen de Italianen ook nog andere werkwoorden voor de zintuigen. Hieronder vind je een opsomming:

* Denk je nou: 'hé ik ken ascoltare ook nog!'. Dat heeft inderdaad ook te maken met horen, maar een betere vertaling is luisteren. Je kunt iemand wel horen, maar of je dan ook daadwerkelijk luistert, is wel een verschil!

Bovenstaande werkwoorden maken het dus allemaal iets specifieker. Wanneer je zegt:

Sento un pane!

Zou je in theorie een brood kunnen proeven of ruiken. Met een van de bovenstaande werkwoorden kun je dan iéts beter zeggen wat je precies bedoelt.